Zelfbouw Putzmeister 8-assige betonpomp
Mei 2025
Enige tijd geleden ben ik gefascineerd geraakt door betonpompen. Dit kwam eigenlijk doordat ik vanaf een afstand een hoogwerker aan het werk zag die ook echt hoog kon komen met zijn werkbak. Toen ben ik eens gaan kijken wat er zoal te koop is in miniatuur aan hoogwerkers, maar dat viel wel tegen. Er is wel wat aanbod van relatief kleine hoogwerkers bijvoorbeeld door Herpa en Siku, maar zeker niet zo'n grote machine als die ik daar aan het werk zag.
Qua bouw lijkt een betonpomp wel wat op een hoogwerker, want ze hebben beiden een lange giek die niet bedoeld is om te hijsen maar om ver en hoog te kunnen reiken. Echter bestaat de giek van een hoogwerker vaak uit een telescoopmast(vooral bij de grote types), maar dat kan bij een betonpomp niet. Dit komt omdat de buis waardoor het beton wordt verpompt om aan het uiteinde van de giek te worden geloosd niet telescopisch kan zijn, onder andere omdat die dan niet volledig afgedicht kan zijn en gaat lekken. Daarom heeft een betonpomp een giek die uit verschillende delen bestaat en die opklapbaar is. Langs deze delen is dan de buis bevestigd waardoor het beton wordt verpompt. De buis is zo gemaakt dat deze bij het uitklappen van de giek op de draaipunten kan meedraaien.
Deze techniek vind ik erg interessant en ik ben dus ook gaan zoeken naar wat er aan betonpompen te vinden is in miniatuur, dat aanbod is veel groter. Ze zijn te kopen als bouwpakket van Kibri(4-asser), maar ook verkrijgbaar als diecastmodel bijvoorbeeld van Conrad(oudere types)en China/IMC(de nieuwere types).
Diecastmodellen zijn er in 2-asser, 3-asser, 5-asser en een 9-asser en dan meestal van het merk Schwing, Putzmeister en Sany.
Aangezien ik inmiddels van ieder type een model heb gekocht zal er tezijnertijd een aparte categorie "Betonpompen" bijkomen, maar voorlopig zet ik ze nog even onder "Diversen".
Ik het echt worden er ook echte grote betonpompen gemaakt zoals 6, 7 en 8-assers, die niet in model te verkrijgen zijn. Maar om toch een grote betonpomp te hebben en dan wel een die kleiner is dan de Sany 86M(de 9-asser), moet je toch aan zelfbouw gaan denken. En dat is wat ik heb bedacht: een betonpomp op een 8-assige onderwagen. Ik dacht daarbij meteen aan de Megalifter telescoopkraan van Siku die ik al een in mijn bezit heb. Daarbij dacht ik ook aan een Putzmeister betonpomp van Conrad, die ik ook al in mijn bezit heb. Die twee componenten samengesteld met uiteraard wat toevoegingen moet voor mij een uniek model gaan worden.
Hieronder het bouwverslag.
De originele Siku Megalifter die ik via Marktplaats voor een prikkie heb kunnen kopen. Het model dat ik al had blijft dus onaangeroerd.
Het kraangedeelte heb ik eraf gehaald dmv een klein schroefje los te draaien. Het draaipunt van de kraan wordt straks ook het draaipunt van de giek van de betonpomp.
Deze 4-delige Putzmeister giek heb ik kunnen kopen via Ebay in Duitsland. Dit wordt het laatste stuk van de giek die ik met twee delen aan het begin wil gaan verlengen. Het is dezelfde giek als die van de Putzmeister M36 op 3-assige Mercedes-Benz onderwagen. Ik had geluk dat ik de opbouw zo zonder onderwagen(ook voor weinig)kon kopen, want de rest van het model heb ik in principe niet nodig. Wel zat er nog het pompgedeelte, leidingen en de stortbak bij, maar die komen later aan de beurt want die wil ik ook gaan gebruiken.
Dat begin van de giek wil ik gaan verlengen met de giek van deze oude Siku brandweerwagen, deze wordt dan bevestigd door middel van de voet op de Liebherr-onderwagen. De delen zijn net iets dikker dan die van de Putzmeistergiek, dus dat komt mooi uit.
Hij is hier gedemonteerd en ietsje korter(passend) gemaakt...
...en hier voorzien van gaatjes voor de bevestiging van een tussenstuk.
Dat tussenstuk heb ik gemaakt van een stukje gordijnrails. Dit wordt dus de verbinding tussen de Putzmeistergiek en de brandweerwagengiek.
De brandweerwagengiek schuift zo in de gordijnrails waarna ik hem met twee spijkertjes kan borgen met het tussenstuk.
En aan de andere kant van het tussenstuk komt de 4-delige giek van Putzmeister, ook geborgd met twee spijkertjes.
Hieronder zijn de brandweerwagengiek en het tussenstuk gespoten in een vergelijkbare kleur als de Putzmeistergiek.
De voet van de brandweerwagengiek heb ik breder gemaakt door om de bestaande koker een ring te lijmen. Dit om hem meer stabiliteit te geven omdat de (straks)veel langere giek de neiging heeft om meer te gaan kantelen. De grootste rode(met witte)ring in het midden is de bestaande voet. Het kleine rode ringetje daarbinnen heb ik zelf geplaatst om de giek straks vast te kunnen zetten met hetzelfde schroefje als waarmee de telescoopgiek van de Megalifter vast was geschroefd. Rechts heb ik de voet ook rood gemaakt.
De cilinders van de brandweerwagengiek zijn erg licht uitgevoerd en ik vond ze dan ook te smal. De onderste cilinder moet in het echt de hele giek omhoog duwen, daarom is dit ook(in het echt) de dikste en grootste cilinder. De tweede mag ietsje dunner worden, maar ook wel dikker dan de bestaande cilinder. Daarom heb ik de onderste cilinder dikker gemaakt met wat stukjes van een rietje en daaromheen nog een kunststof buisje. Dit maakt hem mooi dik en ziet het er meer realistisch uit. De oude olieleiding heb ik wel weer teruggeplaatst. De tweede cilinder heb ik alleen dikker gemaakt met twee rietjes, dat is voldoende.
Klaar en ook weer zwart gemaakt.
Hier een foto van de Putzmeister(pomp)opbouw die ik heb gekocht via Ebay, dus zonder MB-onderwagen. De giek is hier niet te zien.
Dit worden de steunen waarop de giek straks rust in transportstand. De linkse komt van bovenstaande opbouw en daar rust dan de Putzmeistergiek op(voorzijde). De rechtse steun is van de brandweerwagen en daar rust dus straks ook die giek op(achterzijde).
Dan het pompgedeelte met stortbak. Ik neem tenminste aan dat in het blok links in het echt de pomp zit. Ik heb ze dus van de opbouw afgehaald om ze later op de Liebherr-onderwagen te plaatsen. Het blok komt op de plaats waar bij de Megalifter het reservewiel zit, achteraan dus. Dit wiel heb ik eraf gesloopt en de steun passend gemaakt voor het blok. Aan de voorzijde van de stortbak heb ik een gaatje geboord waardoor ik hem op de onderwagen kan vastschroeven, het blok wordt daartussen geklemd. Ik heb eerst geprobeerd het te lijmen, maar de bak is te zwaar en liet dus weer los.
Hier wordt straks het blok met stortbak op vastgeschroefd. Het ziet er nu slordig uit, maar daar zie je straks niets meer van.
Ook leidingen wil ik aanbrengen. De langste leiding bovenop plaats ik weer terug. Echter zit straks de stortbak waar deze leiding in uitkomt iets lager dan voorheen. Op die plek moet ik hem dus iets verlengen. Aan de voorzijde moet ik hem juist iets inkorten, zodat hij daar ergens het chassis in gaat. Daarvoor lijm ik het kleine grijze bochtje erop.
Zo ziet de vernieuwde leiding er uit. De twee pijpjes rechts komen ook aan de voorkant van het blok.
En zo moet het er straks uit gaan zien, hier op een blok hout gemonteerd om het geheel te kunnen spuiten. Rechts al in de primer!
Dan verder met het uiteinde en de verlenging van de Putzmeistergiek. Deze giek, die ik dus zo gekocht heb, was nog bijzonder gaaf met alles er netjes op. Echter het laatste stukje dat bestaat uit een bochtje met daaraan een slang ontbrak, maar dat had de verkoper ook aangegeven. Dat gedeelte moest ik dus even zelf verzinnen en maken.
Omdat deze giek straks op de voorste helft van de onderwagen komt te liggen heb ik naar achter toe behoorlijk wat ruimte over. Daarom heb ik bedacht om het uiteinde een stuk te gaan verlengen, dit ook omdat ik het uiteinde toch al zelf moest maken. Daarvoor heb ik een staafje van kunststof gemaakt waar ik de oude giek kan insteken. Later heb ik nog eenzelfde Putzmeistergiek kunnen kopen via Marktplaats, eigenlijk in de hoop dat ik daar de (grotere)cilinders van kon gebruiken. Maar dat viel tegen, want de cilinders waren niet sterker(stroever)en pasten ook niet mooi op de brandweerwagengiek(want daar had ik ze voor bedoeld). Wat ik hiervan nog wel kon gebruiken was het uiteinde met de buis erlangs waar overigens ook geen bochtje met slang meer aan zat. Dit uiteinde kon ik in de andere kant van het staafje steken en werd het een mooi langer sterk geheel.
Hieronder de giek, het verlengstaafje(hier nog wit), het uiteinde en de buis van de tweede gekochte giek. Dat slangetje is gewijzigd.
Dit zijn de buizen voor langs de brandweergiek later. Het staafje is rood gemaakt en het bochtje met slang is ook klaar.
Hier zijn de stukken aan elkaar gezet. Dus links de Putzmeistergiek, daaraan het staafje en daaraan het uiteinde met bochtje en slang.
Het uiteinde van dichtbij. Het bochtje heb ik gemaakt van een spijkertje dat ik heb gebogen. De slang is ook van de brandweerwagen.
Aan de achterzijde wilde ik wat bordessen met trapjes maken, omdat dat bij de echte betonpompen ook zo is. Deze heb ik gemaakt van stukjes karton en stukjes omsnoeringsband. Deze band heeft een mooi profiel wat goed past als bordes en lijkt op een traanplaat.
Een bordesje in elkaar gelijmd en zilvergrijs gemaakt. Op de plek waar deze moet komen heb ik een kunststof staafje gelijmd.
Samen met het staafje aan het bordesje zelf komen ze goed stevig op de onderwagen te zitten.
Aan de bordesjes heb ik trapjes met relingen gemaakt, ook weer van dezelfde band. Hierbij ook wat stukjes gaas gebruikt.
De achterlichten in de bumper heb ik met wat kleur geaccentueerd. ook de koplampen heb ik wat duidelijker gemaakt.
Bij deze Liebherr zijn de assen 1, 2, 5-en 6 aangedreven, dat is te zien aan de wielnaven. Die assen heb ik voorzien van wat Kibrivelgen.
Ook hydrauliekslangen mochten niet ontbreken. Gemaakt van stroomdraad en aangebracht aan de voet van de giek.
Hier zijn de steunen en het pompgedeelte geplaatst op de onderwagen.
En dan als laatste is de giek aan de beurt. Het model is nu dus af!
Buiten op de welbekende fotoplek...
En hier is hij aangekomen op een bouwplaats waar beton/cement moet worden gestort.
De stempels kunnen worden uitgeklapt...
...en de giek kan worden opgetopt.
Degene die de giek van een betonpomp beter kent ziet meteen dat de onderste (brandweerwagen)giek andersom openklapt dan eigenlijk zou moeten. Dat komt omdat deze giek maar uit twee delen bestaat en het dan mogelijk is(gezien de maximale hoogte van 4m in het echt)het tweede deel bovenop het eerste deel te plaatsen. Maar als je dus meer delen hebt kun je ze niet allemaal bovenop elkaar plaatsen, want dan wordt de machine veel te hoog. Die delen worden dan dus onder de eerste giek geplaatst, zodat de maximale hoogte niet wordt overschreden. Door de eerste giek hoog genoeg te plaatsen, houd je aan de onderzijde veel ruimte over voor de overige delen van de giek. En dat is dus wat er bij een betonpomp wordt gedaan.
Omdat ik de brandweerwagengiek achteraan had gepland, moest de Putzmeistergiek aan de voorzijde van de onderwagen komen, vraag was nog wel hoe. Ik heb nog geprobeerd om het tweede deel van de brandweerwagengiek om te draaien. Dat ging wel, maar dan kwam ik niet uit met het verlengstuk voor de Putzmeistergiek. Het geheel zou veel te breed worden en het uitklappen zou problemen geven. De enige oplossing was in mijn ogen dus om het openklappen van die giek origineel te houden en het verlengstuk bovenop te plaatsen. Wel moest ik het uiteinde van de giek(het tweede deel dus) iets inkorten om het verlengstuk mooi recht te kunnen plaatsen.
Het nadeel is natuurlijk wel dat de reikwijdte van de giek hierdoor beperkter wordt, het onderste deel kan immers niet achterover hellen, want dan is de drijfstang te kort en floept die eruit. De giek kan hooguit rechtop staan, maar ook dan is de drijfstang net te kort.
Maar dat nadeel ben ik maar vergeten. De opbouw op deze manier is ook wel weer apart om te zien.
Wat de kenner ook zal zien is dat de onderste(eerste) optopcilinder gewoon in de positie staat zoals bij een telescoopkraan het geval is, namelijk dat de cilinder onder zit en de drijfstang boven. Bij alle betonpompen zit deze cilinder juist op zijn kop. Ik kon de drijfstang helaas niet loskrijgen, anders had ik hem wel omgedraaid. Maar waarom dit bij betonpompen zo wordt gedaan is mij een raadsel, dus degene die dat weet mag mij zeker daarover inlichten, ik ben wel benieuwd!
Na volledig uitgeklapt te zijn en alle functies te hebben getest is het wachten op het cement...
...ah, daar komt de Betonunie al aan.
De betonmixer moet even draaien om met zijn goot aan de achterkant bij de stortbak van de betonpomp te komen staan.
Eenmaal in positie kan de betonmixer het cement lossen in de stortbak van de betonpomp, deze pompt het vervolgens via de buizen aan de giek en uiteindelijk de slang naar de plaats van bestemming.
Zoals je kunt zien zit er midden boven de stortbak ook een buis die naar voren loopt en daar afbuigt het chassis van de onderwagen in. Ik denk dat deze buis er zit om het cement rond te kunnen pompen, ook wellicht nuttig om het systeem na gedane arbeid schoon te kunnen spoelen. In het echt zag ik laatst een betonpomp bezig die zijn slang bovenin de trechter van de betonmixer liet zakken, dat moet hij gedaan hebben om het cement eruit op te kunnen zuigen. En dat waarschijnlijk omdat de betonmixer niet dichtbij genoeg kon komen om in de stortbak te kunnen lossen. Dan zit er op een betonpomp dus zowel een blaas- als een zuigfunctie, misschien ook wel logisch. Ook hier zal de buis in het midden ongetwijfeld mee te maken hebben.
Het betonstorten kan beginnen.
Het is maar goed dat de giek ver kan reiken.
Aan de voorzijde van dit vak nog wat storten. Het uiteinde van de giek met de stortslang.
En als laatste nog een beetje in het andere vak...
...en de klus is geklaard. De Betonunie is weer vertrokken en de betonpomp kan zich weer gaan inklappen.
Voor meer foto's van de MAN betonmixer kijk hier.
En hij is weer gereed om naar de volgende klus te gaan.
Dit is het einde van dit project.
Hoewel ik bij het bouwen erg veel tegenslagen heb gehad en steeds weer oplossingen moest bedenken, is het mij nu dan toch wel gelukt om weer een model te bouwen dat nergens te koop is.
Het eindresultaat vind ik best mooi geworden. Hoewel je deze (fictieve)combinatie nooit tegen zult komen ben ik eigenlijk dik tevreden.